Luyimbazi Elias Nalukoola
Luyimbazi Elias Nalukoola Munnamateeka , era munnabyabufuzi Munnayuganda. Yakola nga omubaka mu Palamenti ow'ekitundu kya Kawempe North mu Kampala [1] okuva nga 13 Gwokusatu okutuuka nga 26 Ogwokutaano 2025, [2] [3] ekyaddirirwa omulamuzi Namanya Bernard okusazaamu okulonda ng'alangirira nti ekifo kino kikalu. [4] [5]
Yayingira ofiisi oluvannyuma lw’okulangirirwa akakiiko k’ebyokulonda ng’omuwanguzi mu kulonda okw’okuddira mu kifo n'obululu 17,764 nga Ogwokusatu 13, 2025 okwakolebwa oluvannyuma lw’okufa kw’eyali omubaka wa Palamenti, Muhammad Ssegirinya, mu Gwolubereberye, 2025. [6] [7] [8] [9]
Obuto bwe n’okusoma kwe
[kyusa | kolera mu edit source]Elias Nalukoola yasomerako ku ssomero lya Kawempe Isalmic School, Kyerima Umea Primary School, ne Kawempe Muslim Primary School nga eno gyeyasomera pulayimale. [10] Oluvannyuma yeegatta ku St. Paul SS Mpererwe oluvannyuma nadda ku Kawempe Muslim Secondary School okusoma okumaliriza siniya eyomukaaga. [10] Yafuna diguli mu mateeka okuva mu yunivasite y’eMakerere ne dipulooma mu by’amateeka okuva mu Law Development Center (LDC). [10] Elias yatandika omulimu gwe ogw’amateeka mu 2014 mu Mayanja, Nakibuule and Co. Advocates ng’omuyambi mu by’amateeka nga tannatandikawo kitongole kye eky’obwannannyini. [11]
Omulimu gwe ogw’amateeka
[kyusa | kolera mu edit source]Nalukoola, ng’omulwanirizi w’eddembe ly’obuntu, yafuna okumanyika ng’omulwanirizi w’eddembe ly’obuntu olw’okulwanirira n’obuvumu n’okwogera obulungi okutaasa abantu abassibwa wansi. [11] Enkola ye ey’amateeka essira esinga kulissa ku ddembe ly’abantu n’amateeka agakwata ku ssemateeka, okugonjoola obutabanguko mu bibiina, eby’obusuubuzi n’okutunda ettaka. Yeetaba mu misango mingi omuli n’okukaayana mu kkooti ensukkulumu eya Uganda . [11] Yali mu ttiimu y’abalamuzi eyawakanya ennongoosereza mu nnyingo 102(b) eya Ssemateeka wa Uganda, eyaggyawo ekkomo ku myaka gy’abeesimbyewo ku bwa pulezidenti. Ono era abadde akola kinene mu kuwolereza abasiraamu abateeberezebwa okuba nga bavunaanibwa okwenyigira mu ttemu ly’abakulembeze b’eddiini y'Abasiraamu. [11]
Omulimu gwe ogw’ebyobufuzi
[kyusa | kolera mu edit source]Nga tannafuna kifo mu palamenti, Nalukoola yaliko omumyuka wa Sipiika wa Divizoni y’e Kawempe okuva mu 2006 okutuuka mu 2011. [10] Era yaliko n’ekifo ky’omuwabuzi w’amateeka mu ggwanga mu kibiina kya Democratic Party (DP) mu Uganda ekifo kye yalekulira mu 2023 nga tannafuuka muwabuzi mu kibiina kya bannamawulire ekya Uganda Journalists Association (UJA). [10] [12] Mu Gwokubiri gwa 2025, yalondebwa ekibiina kya National Unity Platform (NUP) ng’omukwasi wa bendera mu kalulu ka Kawempe North, oluvannyuma lw’okufa kw’omubaka Muhammad Ssegirinya . [13] [14] Mu kulonda kwe, Nalukoola yafuna okusoomoozebwa, omuli okuwamba omuyambi we n’okuyingirirwa ab’ebyokwerinda. [15] Wadde nga waliwo ebizibu bino, yafuna okusunsulwa kwe n’oluvannyuma n’awangula akalulu ak’okuddira omuntu mu kifo nga 13 Ogwokusatu, 2025 ng’avuganya n’abavuganya abalala 9 (Namabi Faridah Kigongo (NRM), Hanifah Karadi Murerwa (Bwannamunigina), Sadat Mukiibi aka Kalifa Aganaga (FDC), Henry Mubiru Kasacca (DP) ) n’abalala. [6] [11] [16] [17] [18]
Obulamu bwe obw’obuntu
[kyusa | kolera mu edit source]Elias Nalukoola amanyiddwa nnyo olw’okwewaayo ennyo ku eddembe ly’obuntu n’obwenkanya. Yali omu ku baatandikawo kkampuni ya Nalukoola, Kakeeto Advocates & Solicitors era akola nga mmemba ku lukiiko olufuzi olwa Buganda Cultural and Development Foundation (BUCADEF). Era yeetaba mu bukiiko bw’amasomero obw’enjawulo era yeenyigira mu kwogera okuzimba abantu. [11] Yategeka n'empaka za Nalukoola Kawempe North Sports Tournament 2024-2025 ezaatandika nga 22 Ogwekkumineebiri, 2024. [19]
Ebimwogerwako
[kyusa | kolera mu edit source]Okusinziira ku Kawaayiro 59 ak'etteeka ly'okulonda kw'olukiiko lw'eggwanga, 2005, ekiraga nti oluvannyuma lw'okulonda, Akakiiko k'ebyokulonda kajja kulangirira mu buwandiike n'okufulumya ebivudde mu kulonda mu ssaawa 48 oluvannyuma lw'okumaliriza okulonda.[20] Ekkubo Nalukoola lye yatambuliramu n'afuuka mmemba wa palamenti lyalabika ng'eryali ezzibu ennyo kubanga akakiiko k'ebyokulonda kaalabika ng'akalemereddwa okumaliriza ensonga eyo ey'okufulumya erinnya lye mu butongole oluvannyuma lw'obuwanguzi bwe.
Newankubadde yalangirirwa ng’omuwanguzi, era akakiiko okukkakkana nga kamulangiridde ng'omuwanguzi mu ssaawa 18 zokka ng’ebifo eby’okulonda biggaddwa, omutendera omukulu ddala ogw’okwongera erinnya lye mu lupapula lwa National Gazette gwasigala nga tegutuukiridde. [21] Ensonga eno yamulemesa okusobola okugenda mu maaso n’omukolo gw’okulayira. Embeera eno yaleetera Nalukoola n’abamu ku bakiise ba National Unity Platform (NUP) okugenda mu maaso ne battunka n’akakiiko k’ebyokulonda era nga baamaliriza babawakanyizza mu lukungaaga nga bagezaako okuzuula lwaki waaliwo okulwawo okutaali kwa bulijjo ku nsonga eyali ey'obwerufu. [20]
Nga 20 Ogwokusatu, 2025, eyeesimbawo ku bendera ya National Resistance Movement (NRM) mu kulonda kw’e Kawempe North, Muky Faridah Nambi yawaaba ng’ayita mu bannamateeka be Atwijukire Dennis Advocates, yawandiika nga asaba Ssaabalamuzi w’e Kawempe wabeewo okuddamu okubala obululu kye yaggyayo nga 25 Ogwokusatu, 2025 oluvannyuma lw’akakiiko k’ebyokulonda okuwandiika ebyava mu kulonda nga Nalukoola nga yeeyali omuwanguzi. [18]
Nalukoola oluvannyuma yalayizibwa ng'omubaka wa Kawempe North mu Palamenti ya Uganda ey’ekkumi n’emu nga 26 Ogwokusatu, 2025. Omukolo gw’okulayira gwakolebwa Sipiika Anita Among mu ofiisi ye, anti Palamenti yali mu luwummula mu kiseera ekyo. [20] [22] Kino kyaliwo oluvannyuma lw’okufuna empuliziganya entongole okuva mu kakiiko k’ebyokulonda wamu ne kkopi y’ebyava mu kulonda. [20] [23] [24]
Ebijuliziddwa
[kyusa | kolera mu edit source]- ↑ https://www.monitor.co.ug/uganda/news/national/why-nup-s-nalukoola-won-kawempe-north-by-election-4964060
- ↑ https://www.monitor.co.ug/uganda/news/national/court-cancels-nalukoola-s-election-as-kawempe-north-mp-5057452
- ↑ https://chimpreports.com/breaking-court-nullifies-kawempe-north-mp-nalukoolas-election-orders-fresh-poll/
- ↑ http://mbu.ug/2025/05/26/elias-luyimbazi-election-nullified-kampala/
- ↑ https://www.newvision.co.ug/category/news/nups-nalukoola-loses-kawempe-mp-seat-court-or-NV_211500
- ↑ 6.0 6.1 https://www.monitor.co.ug/uganda/news/national/nup-s-nalukoola-sues-govt-over-torture-by-jatt-operatives-4961514
- ↑ https://chimpreports.com/nups-elias-luyimbazi-nalukoola-wins-kawempe-north-by-election/
- ↑ https://www.monitor.co.ug/uganda/news/national/nup-s-nalukoola-wins-kawempe-north-mp-by-election-4964240
- ↑ "Archive copy". Archived from the original on 2025-03-17. Retrieved 2025-09-04.
{{cite web}}: CS1 maint: archived copy as title (link) - ↑ 10.0 10.1 10.2 10.3 10.4 https://www.matookerepublic.com/20250314/who-is-nups-elias-nalukoola-the-winner-of-the-kawempe-north-by-election-he-once-dropped-out-of-school-in-senior-two-due-to-a-lack-of-school-fees-and-tried-to-pursue-a-career-in-music-as/
- ↑ 11.0 11.1 11.2 11.3 11.4 11.5 https://umlas.org/luyimbazi-elias-nalukoola/
- ↑ https://nilepost.co.ug/news/236121/city-lawyer-luyimbazi-vows-to-unseat-ssegirinya-for-kawempe-north-seat
- ↑ https://www.newvision.co.ug/category/news/kawempe-byelection-ecs-byabakama-orders-impou-NV_206759
- ↑ https://nilepost.co.ug/top-stories/242114/lawyer-nalukoola-takes-nup-flag-for-kawempe-north-by-election
- ↑ https://www.newvision.co.ug/category/politics/nup-plots-90-victory-in-kawempe-north-byelect-NV_204794
- ↑ "Archive copy". Archived from the original on 2025-04-01. Retrieved 2025-09-04.
{{cite web}}: CS1 maint: archived copy as title (link) - ↑ https://www.newvision.co.ug/category/politics/how-much-does-it-take-to-be-an-mp-NV_205226
- ↑ 18.0 18.1 https://www.monitor.co.ug/uganda/news/national/kawempe-north-by-election-why-nrm-s-nambi-withdrew-vote-recount-petition-4978552#summary
- ↑ Isabirye, David (2024-12-16). "Elias Luyimbazi Nalukoola: Vocal legal expert-cum-politician preaches sports development in Kawempe North". Kawowo Sports (in American English). Retrieved 2025-03-13.
- ↑ 20.0 20.1 20.2 20.3 "MP-elect Nalukoola to be sworn in today- Speaker Among". Monitor (in Lungereza). 2025-03-26. Retrieved 2025-03-30.
- ↑ "Nalukoola election win gazetted hours after protest meeting with EC". The Independent Uganda (in American English). 2025-03-24. Retrieved 2025-03-30.
- ↑ "Speaker swears in MP Nalukoola | Parliament of Uganda". www.parliament.go.ug. Retrieved 2025-03-30.
- ↑ Nabakooza, Shamim (2025-03-26). "PHOTOS: Nalukoola Sworn In as Kawempe North MP". Nilepost News (in Lungereza). Retrieved 2025-03-30.
- ↑ "New Vision - Latest News". www.newvision.co.ug. 26 March 2025. Retrieved 2025-03-30.