Muhoozi Kainerugaba

Muhoozi Kainerugaba (yazaalibwa 24 Ogwokuna 1974) munnamagye munnayuganda era nga ye mwana omukulu owa Pulezidenti Yoweri Museveni ne Mukyala we Janet Kataaha Museveni. Muhoozi ye Muduumizi wa Uganda People's Defence Force (UPDF) era ye ssentebe w'ekisinde ki Patriotic League of Uganda ekimutembeeta okufuuka omukulembeze wa Uganda

Yakulirako eggye erikuuma omukulembeze wa Uganda eriyitibwa Special Forces Command (SFC) okuva mu 2008 okutuuka mu 2017 ate nakomawo omulundi ogwokubiri okuva mu Gwekkumineebiri 2020 okutuuka mu 2021. Ku ntandikwa ya 2017, omukulembeze wa Uganda yalonda Muhoozi nga omuwabuzi we ku bikwekweeto eby'enjawulo ekintu abamu kyebalaba nga okwongera okutekateekera Muhoozi ekkubo okumutuusa ku bukulembeze bwa Uganda Muhoozi era yaweebwa obuvunaanyizibwa obulala okuduumira amajje g'okuttaka mu ggye lya UPDF okuva nga 24 Ogwomukaaga 2021 okutuuka nga 4 Ogwekkumi 2022, bwe yaggyibwa ku bukulu buno oluvannyuma lw’okuwandiika ku kibanja kye ku mukutu ogwa Twitter ebiro bino eyitibwa X ng’agamba nti yali asobola okuwamba ekibuga kya Kenya ekikulu Nairobi mu bbanga eritasussa ssabbiiti bbiri ekintu ekitasanyusa gwanga lya Kenya era bwatyo nawumuzibwa ku bukulu bwe yaliko kyooka nakuzubwa okutuuka ku ddaala erya generaali ajjudde. Oluvannyuma lwakaseera nga kayise, nga 21 Ogwokusatu, 2024, yalonda Muhoozi okuba omuduumizi wamagye ga Uganda.

Mu bukulembeze bwe ng’omuduumizi w’amagye ga Uganda ag'okuttaka ttaka, nga 30 Ogwekkuminoogumu 2021, Uganda ne Democratic Republic of Congo baatandika olulumba lw’amagye olw’awamu mu buvanjuba bwa Congo olwaweebwa erinya ‘ Operation Shujaa ’, nga mu kiseera ekyo Maj. Gen. Kayanja Muhanga yeyaduumira abajaasi ba Uganda. Ensonga enkulu mu kikwekweeto kino yali yakulwanyisa kibiina kya bayeekera ekyogerwako nga ekiyina enkolagana ne bannalukalala ekya Allied Democratic Forces (ADF) ekisinziira mu buvanjuba bwa Congo ku nsalo ne Uganda.

Emirimu gye

Mu 1999, Muhoozi yeegatta ku ggye lya Uganda People's Defence Force (UPDF) ku ddaala lya officer cadet era naagenda mu ttendekero lya bannamaje eriyitibwa Royal Military Academy, Sandhurst mu Bungereza gyeyatikkirirwa mu mwaka 2000. Nga akomyeewo mu Uganda yatandika okukuzibwa n'okulinyisibwa amadaala mu UPDF ku misinde egitatera kulabika era abamu ku banne ba Museveni naddala bannamagye abeetaba mu lutalo lw’ekiyeekera olwaleeta gavumenti ya NRM nga David Sejusa ne Kizza Besigye kino baakiwakanya.

Mu mwezi Gwomwenda 2011 Muhoozi yakuzibwa okufuuka Colonel. Ku ntandikwa ya 2012 Muhoozi yeyoongerayo okusoma ebyekijaasi mu ggwanga lya South Africa ku ttendekero li South African National Defense College . Nga tegunawera mwaka nga Muhoozi akuziddwa, yaddamu okukuzibw nate mu Gwomunaana 2012 n’afuulibwa Brigadier General era n’alondebwa okudduumira SFC. Mu 2013 ne 2014 Muhoozi y’omu ku baduumizi b’amagye ga UPDF ab’oku ntikko abaasindikibwa mu South Sudan okuyambako gavumenti ya South Sudan oluvannyuma lw’okulwana okubalukawo mu kibuga Juba wakati w’ebiwayi bibiri ebyaali ku mbiranye mu magye ga South Sudan People’s Defence Forces (SPLA).

Mu Gwokubiri 2019, Museveni yamukuza n’amutuusa ku ddaala lya lieutenant-general

Mu Gwokukaaga 2021 Muhoozi yafuulibwa omuduumizi mamaje ag'okuttaka mu UPDF nga adda mu bigere bya Peter Elwelu eyali akuziddwa okufuuka omumyuka w’akulira amagye. Elwelu ajjukirwa olw'okuduumira ekikwekweto lubiri lw’omusinga wa Rwenzururu mu Bugwanjuba bwa Uganda mu Gwekkuminoogumu 2016 era nalagira amaje okukuba olubiri ebikompola. Ekikwekweeto kino kyafiiramu abantu abantu abasoba mu 150 era nga obulumbaganyi buno bwavumirirwa nnyo amawanga g'abazungu .

Mu Gwokusatu 2022, Muhoozi nga ayita ku mutimbagano yategeeza nti yali agenda kuwummula amagye. oluvanyuma Muhoozi yasazaamu okulangirira kuno.

Nga 21 Ogwokusatu 2024, Muhoozi yakomawo okuweereza mu magye nga omuduumizi wa UPDF nga asikira Wilson Mbasu Mbadi.

Nga 16 Ogwokuna 2022 oluvannyuma lw'ennaku ttaano ngasiimudde ekibanja kye ku mukutu gwa X edda eyayitibwanga Twitter, Muhoozi yaddamu okuzuukusa ekibanja kye kino era naawanikayo obubaka nga agumya abaawagizi be obutatya olw'ebyo ebyali bibaddewo era nabategeeza nti yali ayina bye yali alina okusalawo yadde nga teyalambulula biki ebyo byeyali ayogerako.

Nga 21 Ogwomwenda 2024, Muhoozi yalangirira nti awagira kitaawe okwesimbawo ku kisanja eky’omusanvu nga pulezidenti wa Uganda.

Laba ne

• Katumba Wamala
• David Muhoozi
• Samuel Turyagyenda
• Sam Kutesa
• Caleb Akandwanaho
• Janet Kataha Museveni