Jump to content

Semakula Kiwanuka

Bisangiddwa ku Wikipedia

 

Matia Semakula Mulumba Kiwanuka (yazaalibwa 16 ogwomwenda, 1939, e Mityana munnabyafaayo, munnamawulire,omuwandiisi era omunoonyereza mu Uganda.

Yalondebwa okuba omukiise wa Uganda ow’enkalakkalira mu kibiina ky’amawanga amagatte mu 1996 ate mu 2000, yali ssentebe w’akakiiko akasooka (akaggyako ebyokulwanyisa n’ebyokwerinda mu nsi yonna) mu kibiina ky’amawanga amagatte [1] [2]

Yalondebwa okubeera Minisita wa Uganda ow’e Luwero Triangle mu 2003 n’oluvannyuma mu 2005, Minisita w’Ebyensimbi, Enteekateeka n’Enkulaakulana y’Eby’enfuna (Investment) [3] [4]

Era yaweereza nga pulezidenti wa Uganda Society ow’a 34 wakati wa 1967 ne 1968.

Ensibuko n’obuyigirize

[kyusa | kolera mu edit source]

Nga ava Mityana, Semakula Kiwanuka yasomera mu Namilyango College wakati wa 1951 ne 1955. [5] [6] Mu nkolagana wakati wa Yunivasite y’e Makerere ne Yunivasite y’e London, yafuna diguli mu byafaayo, ate mu 1965, diguli y’okusatu mu byafaayo okuva mu Yunivasite y’e London’s School of Oriental and African Studies. Mu 1979, yamaliriza diguli eyookubiri mu by’enfuna by’enkulaakulana mu Balliol College, Oxford . [2]

Yatandika ng’omusomesa ow’enjawulo mu yunivasite y’e Makerere wakati wa 1964 ne 1968, Semakula Kiwanuka olwo n’alyoka afuuka omusomesa omukulu mu ttendekero . Olw’okuyambibwako okuva mu kitongole ky’ensonga z’ebweru ekya Amerika, yakyalira Associate Professor mu byafaayo bya Afrika mu Northwestern ne Duke University (1968–1970). [2]

Oluvannyuma yaweereza ng’omukulu w’ekitongole ky’ebyemikono era nga pulofeesa akulira ekitongole ky’ebyafaayo mu yunivasite y’e Makerere (1973–1976) y’alondebwa ng’omuyivu emirundi egiwerako, okugeza ng’omukenkufu omugenyi mu Yunivasite y’e Cambridge (August 1977 – April 1981); okukyala nga omukugu mu St. Edmunds College, Yunivasite y'e Cambridge ; era omugenyi omukulu mu kitongole ky’ebyafaayo n’obufirosoofo ekya Sayansi, Cambridge. [2] Yali dayirekita w'emisomo mu yunivasite y'e Calabar mu Nigeria okuva mu 1981 okutuuka mu 1985. [2]

Oluvannyuma yakola ng’omukulu w’essomero ly’okusoma n’okunoonyereza ku diguli eyookubiri mu yunivasite y’e Makerere wakati wa 1991 ne 1994. [7]

Omukungu wa gavumenti

[kyusa | kolera mu edit source]

Mu 1996, yalondebwa okuba omukiise wa Uganda ow’enkalakkalira mu kibiina ky’amawanga amagatte . [2] Olwo Semakula Kiwanuka yaweereza ng'omubaka wa Uganda mu United Arab Emirates ng'asinziira mu Abu Dhabi wakati wa 2009 ne 2013 [8] [9]

Ebitabo ebifulumizibwa

[kyusa | kolera mu edit source]
  • A History of Buganda from the Foundation of the Kingdom 1900 [10]
  • Amin and the Tragedy of Uganda [11]
  • Colonial Policies and Administrations in Africa. The myths of the contrasts (1993)
  1. Mityana
  2. 2.0 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 University of Cambridge Cite error: Invalid <ref> tag; name ":0" defined multiple times with different content
  3. Mityana
  4. Mityana
  5. Balliol College, Oxford
  6. Balliol College, Oxford
  7. "M. Semakula M. Kiwanuka | Britannica". www.britannica.com (in Lungereza). Retrieved 2024-12-12.
  8. "Former Ambassadors and Heads of Mission | Embassy of the Republic of Uganda". abudhabi.mofa.go.ug. Archived from the original on 2024-12-13. Retrieved 2024-12-12.
  9. "The Embassy in Abu Dhabi, United Arab Emirates". Published By UPPC (in American English). Retrieved 2024-12-12.
  10. Abu Dhabi
  11. Abu Dhabi