Agnes Nandutu

Agnes Nandutu Munnayuganda munnamawulire, munnabyabufuzi eyaliko Minisita omubeezi avunaanyizibwa ku nsonga za Karamoja ekifo ekyamugibwaako Pulezidenti wa Uganda Yoweri Kaguta Museveni n'akikwasa Florence Namboozo Wamala Omubaka omukyala owa Disitulikiti y'e Sironko.[1] Mu 2020 yeenyigira mu kamyufu k'ekibiina kya National Resistance Movement [2] n'awangulwa eyali mu kifo kino Omubaka omukyala Justin Khainza,[3][4] naye mu kalulu ka bonna aka 2021, ng'avuganya nga talina kibiina kyeyali ajjiddemu, yalondebwa nga Omubaka Omukyala akiikirira Disitulikiti y'e Bududa.[5][6][7][8]
Obuto bwe n'okusoma kwe
[kyusa | kolera mu edit source]Nandutu yazaalibwa mu Disitulikiti y'e Bududa mu Uganda. Ono wa ggwanga lya Bantu nga be bantu b'e Gisu. Nandutu yasomera ku Bumwali primary school gyeyatandikira okusoma, oluvannyuma yeegata ku Bbulo girls secondary gyeyava okugenda ku Blucheke secondary school[9]
Emirimu gye
[kyusa | kolera mu edit source]Mu 1997, yeegata ku mukutu gwa Radio Uganda ng'akola nga omusasi w'amawulire. Oluvannyuma, n'agenda okusoma Dipulooma mu Mawulire ku ttendekero lya Uganda Institute of Journalism and Media studies. Yakolako mu Daily Monitor ng'omusasi w'amawulire. Wakati wa 2002 ne 2008, Nandutu yakolako ku mukutu gwa leediyo ya Impact FaMa nga omusasi w'amawulire nga tannaba kwegatta ku mukutu gwa ttivi ogwa NTV Uganda.[10] Yali mukugu mu kusaka amawulire g'ebyobufuzi ku mukutu gwa ttivi ya NTV Uganda. Nandutu yeeyali omukubiriza era sipiika wa NTV citizen debate, pulogulamu eyali ayitibwa "The People’s Parliament."[11][10] Yaweereza nga pulezidenti w'ekibiina ekigatta Bannamawulire mu Palamenti okuva mu 2011 okutuuka mu 2016.[12] Y'awandika n'okuttaanya pulogulaamu emannyikiddwa ennyo ku mukutu gwa ttivi ya NTV Uganda eyitibwa Point Blank.[13] Mu 2011, yafuna ekirabo kya ssekukkulu okuva mu ku The Observer olwa pulogulaamu ye ku kumukutu gwa NTV eyitibwa, Point Blank.[14][15]
Obutabanguko
[kyusa | kolera mu edit source]Mu 2017, dayirekita w'ebyempuliziganya mu palamenti yagaana okuwa ebikkiriza Nandutu okukwata mawulire mu palamenti ya Uganda.[16]
Mu 2020, mukaseera k'okunonya akalulu k'ababaka ba Palamenti, Nandutu yasabibwa okwanjulira abalonzi bbaawe, ekintu ekyamulema okukola wabula n'asaba abalonzi ng'ali ku leediyo okumufunira omusajja amusaana era n'abasaba esira okuliteeka ku by'okukiikirirwa obulungi mu kifo ky'obufumbo. Ensonga y'obufumbo yaletawo okusika omuguwa mu bantu.[17][18] Nandutu yategeeza nga bw'alina abaana musanvu wadde nga teyayagala kufulumya bisingawo ku nsonga eyo bwe yali mu mboozi ey'akafubo n'olupapula lwa The Observer.[9]
Envumbo z’ensi yonna
[kyusa | kolera mu edit source]Nga 30 Ogwokuna, 2024, ofiisi ya Bungereza ey’ensonga z’ebweru yalangirira envumbo ku Agnes Nandutu ng'omuntu n’omukungu omulala ow’oku ntikko mu Uganda wansi w'enteekateeka yaayo ey’envumbo mu nsi yonna ey’okulwanyisa obuli bw’enguzi olw’okwenyigira mu kulya enguzi ey’amaanyi ku bikwatagana n’okugaba mu ngeri emenya amateeka enkumi n’enkumi z’amabaati agaaweebwayo okuzimba amayumba g’abantu abaavu mu kitundu ky’e Karamoja ng’emu ku pulojekiti gavumenti ze yateekamu ssente, ekyaletera okusiba okusiba eby’obugagga bwe n’okuwera entambula ye.[19][20]
Ebijuliziddwa
[kyusa | kolera mu edit source]- ↑ https://www.tuko.co.ke/399970-uganda-elections-journalists-joel-ssenyonyi-agnes-nandutu-3-elected-parliament.html
- ↑ https://pearltimes.co.ug/ntv-ugandas-agnes-nandutu-picks-nrm-nomination-forms-for-bududa-woman-mp-seat/
- ↑ https://www.matookerepublic.com/2020/09/21/nrms-agnes-nandutu-says-the-poor-can-no-longer-win-an-election-in-uganda/
- ↑ https://eagle.co.ug/2020/07/24/ntv-journalist-agnes-nandutu-picks-nrm-nomination-forms.html
- ↑ https://www.pmldaily.com/news/2021/01/four-journalists-set-to-grace-the-11th-parliament.html
- ↑ https://www.watchdoguganda.com/news/20210124/107872/how-agnes-nandutu-used-journalism-to-build-a-career-in-politics.html
- ↑ "Archive copy". Archived from the original on 2021-06-02. Retrieved 2021-04-06.
{{cite web}}: CS1 maint: archived copy as title (link) - ↑ https://chimpreports.com/from-newsroom-to-house-floor-how-journalists-performed-in-last-weeks-elections/
- ↑ 9.0 9.1 https://observer.ug/lifestyle/66517-agnes-nandutu-s-tough-childhood-was-worth-it
- ↑ 10.0 10.1 https://www.monitor.co.ug/artsculture/Reviews/Nandutu--The-people-s-speaker-on-the-People-s-Parliament/691232-2851964-lqdvqiz/index.html
- ↑ "Archive copy". Archived from the original on 2020-03-23. Retrieved 2021-04-06.
{{cite web}}: CS1 maint: archived copy as title (link) - ↑ https://chimpreports.com/9689-ntvs-agness-nanduttu-reelected-uppa-president/
- ↑ https://www.sqoop.co.ug/201201/four-one-one/i-am-agnes-nandutuuuuuuu.html
- ↑ "Archive copy". Archived from the original on 2022-10-17. Retrieved 2021-04-06.
{{cite web}}: CS1 maint: archived copy as title (link) - ↑ https://www.youtube.com/watch?v=z-Yd8BuekXU
- ↑ https://kyakala.com/agnes-nandutu-obore-parliament-doesnt-belong-family/
- ↑ https://www.independent.co.ug/bududa-woman-mp-campaigns-voters-task-ntvs-agnes-nandutu-to-present-husband/
- ↑ http://ugandaradionetwork.com/story/bududa-woman-mp-campaigns-voters-task-ntvs-agnes-nandutu-to-present-husband
- ↑ "UK sanctions corrupt politicians in Uganda who stole from vulnerable communities". GOV.UK (in Lungereza). Retrieved 2024-05-02.
- ↑ "Financial Sanctions Notice 30/04/2024" (PDF).