Kato Lubwama

Munnakatemba Kato Lumbwama nga'yogeramu ne Dr.Micheal Muhumuza ku National theatre 2022

Kato Lubwama Paul (Yazaalibwa nga 16 Ogwomunaana 1970 – 7 Ogwomukaaga 2023) yali Munnayuganda omukozi wa ffirimu muzannyi wa katemba mu mizannyo omuli n'okuba n'emirimu egy'enkizo mu Bakayimbira Dramma actors, muyimbi, mukozi ku leediyo era munnabyabufuzi eyawereza ng'omubaka wa Paalamenti akiikirira Lubaga ow'e Bukiikaddyo okuva mu 2016 okutuka mu 2021. Yafuna ettutumu olw’okuzannya katemba ne kkomedi mu by’amasanyu mu Uganda nga tannakyuka mu byobufuzi.

Obulamu bwe n’emirimu gye

Kato Lubwama yazaalibwa nga 16 Ogwomunaana 1970, mu Kampala, Uganda. Omulimu gwe yagutandikira mu by’amasanyu, ng’alaga ekitone kye eky’okukola kkomedi mu mizannyo mingi egy’oku siteegi, emizannyo gya ttivvi ne firimu. Lubwama yamanyika nnyo olw’okuyimba mu ngeri ey’okusesa n’okukwatagana n’abalabi ng’ayita mu magezi n’okusesa.

Lubwama era yali mutegesi wa pulogulaamu y’oku makya emanyiddwa nga ' Kalisoliso ' ku leediyo y'obwakabaka bwa Buganda eya CBS Fm okumala emyaka egisoba mu 20 ng'ali wamu ne munnakatemba munne Abey Mukiibi, ekifo ekyamuwa obuganzi mu kisaawe ky'okuzannya katemba mu Uganda.

Lubwama yegatta ku bannakatemba ab’amanyifu nga Ndagire Mariam, John Segawa, James Ssenkubuge ne Abey Mukiibi mu kuwandiika, okuzannya n’okulagirira emizannyo n’ebivvulu bya katemba ebiwerako n’okutuuka ku ddaala eritali limu ne pulogulaamu za ttivvi.

Lubwama era yakola emiziki n’okuwandiika ennyimba okusinga n’ekigendererwa eky’okuziyingiza mu mizannyo gya katemba n’okuyimba, wabula ezimu nga Bank Y'ebyamabyo, Dimitinya n'Ekisolo ku lutambi lwe oluyitibwa Abantu Bazibu zaatuuka ku mpewo za leediyo ne ttivi mu Uganda.

Omulimu gw’eby'obufuzi

Mu 2016, Lubwama yasalawo okuyingira ebyobufuzi era n’agenda bulungi okwesimbawo ku kifo ky’omubaka wa Paalamenti (MP) mu kitundu kya Rubaga Ow'e Bukiikaddyo mu Paalamenti ya Uganda. Yavuganya ng'eyesimbyewo ku bwa nnamunigina era n’awangula akalulu kano ng’avuganya ne munnabyabufuzi ow’oludda oluvuganya gavumenti era eyali mu ntebe mu kiseera ekyo, Ken Lukyamuzi. Obuwanguzi bwe bwalaga nti abasanyusa abantu beeyongedde okwesimbawo ku bifo by’ebyobufuzi ng’abayimbi nga Bobi Wine oluvannyuma beegasse ku mutendera gw’ebyobufuzi.

Lubwama mu byobufuzi byalimu okusika omuguwa n’okusoomoozebwa mu mateeka. Mu 2017, omusango gwamuggulwako, nga gubuusabuusa ebisaanyizo bye mu by’ensoma n’ebisaanyizo by’okubeera mu ofiisi ya gavumenti. Kyokka kkooti yagoba omusango, n’emukkiriza okugenda mu maaso n’okuweereza ng’omubaka wa Paalamenti.

Omugabo ng’Omubaka wa Paalamenti

Ng’omubaka wa Paalamenti, Kato Lubwama yali mujjumbize mu kukiikirira ebirowoozo by’abalonzi be. Yetaba mu kukubaganya ebirowoozo mu paalamenti ez’enjawulo, ng’essira aliteeka nnyo ku nsonga ezikwata ku by’emikono n’eby’amasanyu mu Uganda. Ono era yali muyitirivu mu Kampeyini ya Togikwatako eyagenderera okukomya pulezidenti wa Uganda aliko Yoweri Museveni okukyusa mu ssemateeka okwesimbawo ku kisanja eky’omukaaga mu ofiisi agende mu maaso n’obufuzi bwe obw’emyaka 30 mu kiseera ekyo.

Okufa kwe

Kato yafa bulwadde bwa mutima nga 7 Ogwomukaaga 2023, ku myaka 52.Yali yatawanyizibwaako embeera z'obulamu eziwerako era ng’atera okutwalibwa okulongoosebwa okuva mu ggwanga okufuna obujjanjabi obulungi. Yaziikibwa nga 14 Ogwomukaaga e Nkozi.