Kato Lubwama
Kato Lubwama Paul (16 Ow’omunaana 1970 – 8 Ogwomukaaga 2023) yali munayuganda nga munnakatemba, kazanyirizi, muyimbi era munnabyabufuzi. Yafuna ettutumu olw’okuzannya katemba ne kkomedi mu by’amasanyu mu Uganda nga tannakyuka mu byobufuzi.
Obulamu bwe n’emirimu gye
[kyusa | edit source]Kato Lubwama yazaalibwa nga 16 Ow’omunaana 1970, mu Kampala, Uganda. Omulimu gwe yagutandikira mu by’amasanyu, ng’alaga ekitone kye eky’okukola kkomedi mu mizannyo mingi egy’oku siteegi, emizannyo gya ttivvi ne firimu. Lubwama yamanyika nnyo olw’okuyimba mu ngeri ey’okusesa n’okukwatagana n’abalabi ng’ayita mu magezi n’okusesa.
Lubwama era yali mutegesi wa pulogulaamu y’oku makya emanyiddwa nga ' Kalisoliso ' ku leediyo y'obwakabaka bwa Buganda eya CBS Fm okumala emyaka egisoba mu 20 ng'ali wamu ne munnakatemba munne Abey Mukiibi, ekifo ekyamuwa obuganzi mu kisaawe ky'okuzannya katemba Uganda.
Lubwama yegatta ku bannakatemba ab’amanyifu nga Ndagire Mariam, John Segawa, James Ssenkubuge ne Abey Mukiibi mu kuwandiika, okuzannya n’okulagirira emizannyo n’ebivvulu bya katemba ebiwerako n’okutuuka ku ddaala eritali limu ne pulogulaamu za ttivvi.
Lubwama era yakola emiziki n’okuwandiika ennyimba okusinga n’ekigendererwa eky’okuziyingiza mu mizannyo gya katemba n’okuyimba, wabula abamu nga Bank Y,ebyamabyo baatuuka ku mpewo mu kitundu mu Uganda.
Omulimu gy’eby'obufuzi
[kyusa | edit source]Mu 2016, Lubwama yasalawo okuyingira ebyobufuzi era n’agenda bulungi okwesimbawo ku kifo ky’omubaka wa Palamenti (MP) mu kitundu kya Rubaga South mu Palamenti ya Uganda. Yavuganya nga eyesimbyewo ku bwa nnamunigina era n’awangula akalulu kano ng’avuganya ne munnabyabufuzi ow’oludda oluvuganya gavumenti era eyali mu ntebe mu kiseera ekyo, Ken Lukyamuzi . Obuwanguzi bwe bwalaga nti abasanyusa abantu beeyongedde okwesimbawo ku bifo by’ebyobufuzi ng’abayimbi nga Bobi Wine oluvannyuma beegasse ku mutendera gw’ebyobufuzi.
Lubwama mu byobufuzi byalimu okusika omuguwa n’okusoomoozebwa mu mateeka. Mu 2017, omusango gwamuggulwako, nga gubuusabuusa ebisaanyizo bye mu by’ensoma n’ebisaanyizo by’okubeera mu ofiisi ya gavumenti. Kyokka kkooti yagobye omusango, n’emukkiriza okugenda mu maaso n’okuweereza ng’omubaka wa Palamenti.
Omugabo ng’Omubaka wa Palamenti
[kyusa | edit source]Ng’omubaka wa Palamenti, Kato Lubwama yali mujjumbize mu kukiikirira ebirungi by’abalonzi be. Yetaba mu kukubaganya ebirowoozo n’okukubaganya ebirowoozo mu palamenti ez’enjawulo, ng’essira aliteeka nnyo ku nsonga ezikwata ku by’emikono n’eby’amasanyu mu Uganda. Ono era yali muyitirivu mu Kampeyini ya Togikwatako eyagenderera okukomya pulezidenti wa Uganda aliko Yoweri Museveni okukyusa mu ssemateeka okwesimbawo ku kisanja eky’omukaaga mu ofiisi agende mu maaso n’obufuzi bwe obw’emyaka 30 mu kiseera ekyo.
Okufa kwe
[kyusa | edit source]Kato yafa bulwadde bwa mutima nga 8 Ogwomukaaga 2023, ku myaka 52.Yali yatawanyizibwaako embeera z'obulamu eziwerako era ng’atera okutwalibwa okulongoosebwa okuva mu ggwanga okufuna obujjanjabi obulungi. Yaziikibwa nga 14 Ogwomukaaga e Nkozi .