Simon Mugenyi Byabakama

Simon Mugenyi Byabakama munnamateeka era omulamuzi mu Uganda. Ono atuula ku kkooti ejulirwamu ya Uganda, era nga eno era mu kiseera kyekimu ye kkooti ya Ssemateeka mu ggwanga Uganda. Yalondebwa mu kkooti ejulirwamu nga 11 Ogwekkumi 2015.

Nga 18 ogwekkuminogumu 2016, omulamuzi Simon Byabakama yalondebwa okufuuka Ssentebe w’akakiiko k’ebyokulonda mu Uganda, ngasikira Yinginiya Badru Kiggundu eyali amaliriza ebisanja ebibiri nga bwekirambikibwa mu ssemateeka wa Uganda.

Ensibuko n’obuyigirize

Byabakama yazaalibwa mu Disitulikiti y'e Hoima, nga 31 ogwolubereberye 1957. Era nga emisomo gya pulayimale eyo gyeyajisomera oluvannyuma neyegatta ku Kabalega Secondary School, e Masindi okusoma siniya era namaliriza ebigezo bya siniya eyokuna mu mwaka 1974. Siniya eyomukaaga yajimaliriza mu 1976 ku ssomero lyelimu.

Byabakama olwava ku Kabalega S.S. yegatta ku yunivasite y’e Makerere, okusoma amateeka era mu 1980 n’atikkirwa diguli esooka mu mateeka mu lungereza eyitibwa Bachelor of Laws (LLB). Oluvannyuma lw'okutikkirwa e Makerere yeyoongerayo okusoma Dipuloma mu by’amateeka, okuva ku ttendekero lya Law Development Center mu Kampala era bwatyo nafuna olukusa olumukkiriza okuweereza mu kooti za Uganda

Obumanyirivu bwe

Omulimu gwe yasooka okukola gwali gwa kubeera muwaabi wa gavumenti mu lungereza ayitibwa Resident State Attorney mu Disitulikiti y’e Masindi era nga eno yakolerayo okutuusa mu mwaka1987. Oluvannyuma yakuzibwa era nafuuka omuwaabi wa gavumenti mu woofiisi ya ssaabawabi w'emisango gya gavumentiwansi wa minisitule ya Uganda ey’ebyamateeka n'essiga eddamuzi . Mu 1992, yakuzibwa okufuuka Principal State Attorney olwo Mu 1996 nafuulibwa Senior Principal State Attorney era n’alondebwa okubeera omumyuka wa ssaabawaabi w'emisango gya gavumenti era wano weyava okufuuka omulamuzi mu kooti mu gwokutaano 2008.

Nga omulamuzi

Yalondebwa ng’omulamuzi wa kkooti enkulu mu Uganda mu gw'okutaano 2008 nasindikibwa nga omulamuzi mu kooti enkulu e Lira (2008–2010), bweyava e Lira yadda mu kibuga Soroti (2010–2013), olwo nadda e Masindi (2013–2015). Mu gwekkumi omwaka 2015, omulamuzi Byabakama nabalamuzi abalala mukaaga okuva mu kooti enkulu basuumusibwa pulezidenti wa Uganda Yoweri Museveni bweyabalonda okutuula ku kkooti ejulirwamu .

Ku kakiiko k'ebyokulonda mu Uganda

Mu gwekkuminogumu omwaka 2016, Pulezidenti Museveni yalonda omulamuzi Byabakama okufuuka ssentebe wakakiiko k’ebyokulonda mu Uganda. Oluvannyuma lw'okukasibwa paalimenti ng'eyita mu kakiiko akasunsula abo ababa balondeddwa omukulembeze w'eggwanga, Byabakama nga ssentebe w’akakiiko k’ebyokulonda, yalayizibwa nga mmemba ku lukiiko olufuzi olw’ekitongole ekivunaanyizibwa ku kuwandiisa abantu mu ggwanga, nga 9 Ogwomunaana 2017.

Obukulembeze bwa Byabaka bwawakanyizibwako mu mbuga zamateeka era nga omuwaabi yali munnamateeka Hassan Male Mabiiri era nga yagenda mu kooti nga awakanya ekya Byabakama okubeera ssentebe wakakiiko kebyokulonda yadde nga yali talekulidde kifo kye nga omulamuzi mu kkooti ejulirwamu. Omusango guno gwawulirwa era omulamuzi Ssekaana Musa era nagugoba olwokuba nga gwali guwaabiddwa nga obudde obulambikiddwa mu mateeka buyiseeko

Ekisanja kya Byabakama kino kyaggwako mu mwaka 2024 nga ategekeddemu okulonda kwabonna okw'omwaka 2021 kwossa n'okulonda okulala okwokujjuza ebifo nga okwo okwali mu Kyadondo East okwaleeta Robert Kyagulanyi, Okulonda okw'okujjuza ekifo okwali mu Arua okwaleeta Kasiano Wadri, Okulonda mu munisipaali ya Bugiri okwaleeta Asuman Basaliirwa, Okulonda mu Omoro oluvannyuma lw'okufa kwa Sipiika wa Paliimenti Jacob Oulanyah n'okulonda okulala.Pulezidenti yayongera Byabakama ekisanja ekirala kya myaka musanvu

Obulamu bwe

Simon Mugenyi Byabakama musajja mufumbo era mukyala we ye Dorothy Kasaija Mugenyi era bayina abaana mukaaga

Laba ne

• Kkooti ensukkulumu mu Uganda
• Kkooti etaputa Ssemateeka